ҚАЗІРГІ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ АГНОСТИЦИЗМ: ТАРИХЫ МЕН НАРРАТИВТЕРІ
Ғылыми мақала
Қаралымдар: 36 / PDF жүктеулері: 16DOI:
https://doi.org/10.32523/3080-1281-2025-152-3-69-82Кілт сөздер:
агностицизм, плюрализм, сенім, дүниетаным, замануи агностиктер, скептицизм, атеизмАңдатпа
Мақала қазіргі қазақстандық қоғамдағы агностицизм құбылысын оның әлеуметтік-мәдени ерекшеліктеріне баса назар аудара отырып зерттеуге арналған. Жұмыстың теориялық бөлігі атеизм мен діни сенімнен ерекшеленетін дүниетанымдық ұстаным ретінде агностицизмнің тарихи бастаулары мен философиялық негіздерін қамтиды. Трансцендент туралы білімнің өзін-өзі сәйкестендіру, діни немқұрайлылық және гносеологиялық шекаралары мәселелеріне ерекше назар аударылады.
Сондай-ақ, мақала қазіргі Қазақстандағы агностицизмді діни-философиялық тұрғыдан қарастырады. Авторлар еліміздегі, дәлірек айтсақ, Алматы қаласындағы агностикалық көзқарастардың пайда болуын, олардың посткеңестік кезеңдегі дамуы мен қазіргі заманғы қабылдауын талдайды. Агностицизм діни плюрализм мен жаһандану жағдайында қалыптасқан дүниетаным ретінде ұсынылған. Зерттеу нарративтерді, сұхбаттарды және діни-философиялық мәтіндерді талдауды қамтиды. Бұл құбылыс әсіресе кең тараған жастарға ерекше көңіл бөлінеді. Агностицизм сенімнен бас тарту емес, мағынаны және өзін-өзі анықтауды жеке іздеудің бір түрі екендігі көрсетілген. Жұмыста діни бірегейлік, діни сенім бостандығы және рухани құндылықтарды өзгерту мәселелері қозғалады. Талдаудың сапалық әдістері қолданылады. Алынған нәтижелер философтар, теологтар және әлеуметтанушылар үшін пайдалы болуы мүмкін. Зерттеу сонымен қатар Қазақстандағы діни философия саласындағы алдағы жұмыстардың болашағын ашады.
Downloads
Әдебиеттер тізімі
Diamond Temа. (2023). Agnostisizm ve İlahi Tragediya. – Istanbul: «Mitra Yayınları». – 13 p.
Flew A. (2025). Christianity and Agnosticism. – New York: «The Humboldt publishing CO». – 5 p.
Huxley Т. (1884). Agnosticism: A Symposium // The Agnostic Annual. – London: «Charles Watts», 1884. – 77 p.
Gunduz S. (2023). Din ve Inanc Sozlugu. – Ankara: «Vadi Yayınları». – 11 p.
Rockwell G. (1963). This Time the World. – New York: «Parlament House». – 52 p.
Huxley T. (1894). Agnosticism and Christianity. – Cambridge: «Cambridge University Press», 1894. – 309-365 pp.
Stanford Encyclopedia of Philosophy [Electronic resource]. – Avilable at: https://plato.stanford.edu/entries/atheism-agnosticism/#DefiAgno Қаралған күні: 01.10.2024.
Britannica [Electronic resource]. – Avilable at: https://www.britannica.com/topic/agnosticism – Қаралған күні: 15.09.2024.
Open Doors, World Watch List, Situation of Religious Freedom for Christians, 2022. Қаралған күні: 15.02.2025.
Open Doors, World Watch List, Situation of Religious Freedom for Christians, 2023. Қаралған күні: 15.02.2025.
Open Doors, World Watch List, Situation of Religious Freedom for Christians, 2024. Қаралған күні: 15.02.2025.
Laurens ten Kate, Bram van Boxtel. (2023). Introduction: Cultural and Religious Pluralism in the Age of Imaginaries. Religions, 14(9), https://doi.org/10.3390/rel14091190
Malgarayeva Z., Temirbayeva A. et all. “Soft Power” of Orthodox Church in Kazakhstan: Narratives, Objectives, Potential. Journal of Religious & Theological Information, p. 28-40. https://doi.org/10.1080/10477845.2024.2316440
Temirbayev T., Temirbayeva A. (2023). LEADERS OF SUFI GROUPS IN KAZAKHSTAN SYNCRETISM AND TRANSFORMATION OF DOCTRINE //European Journal of Science and Theology. – Т. 19. – №. 2. – P. 11-23.
Қазақстан Республикасындағы ұлттық құрамы, діни нанымы және тілдерді меңгеруі. (2021). – Ұлттық статистика бюросы. – 541 б.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Айгерим Темирбаева, Талгат Темирбаев (Автор)
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
